Τι είναι γλαύκωμα

Γλαύκωμα είναι μια παθολογική κατάσταση η οποία καταστρέφει το οπτικό νεύρο. Συνήθως συμβαίνει όταν το φυσιολογικά παραγόμενο υγρό μέσα στο μάτι αυξάνεται σε ποσότητα,  με αποτέλεσμα την άνοδο της πίεσης στο μάτι και την καταστροφή του οπτικού νεύρου.

Μηχανισμός αύξησης ενδοφθάλμιας πίεσης

Όσο ενδοφθάλμιο υγρό παράγεται ίση ποσότητα, κάθε δεδομένη στιγμή, αποχετεύεται εκτός του οφθαλμού. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω ενός διηθητικού ιθμού που εντοπίζεται στη γωνία μεταξύ της ίριδος και του κερατοειδούς. Όταν αποχετεύεται λιγότερο υγρό από το παραγόμενο τότε διαταράσσεται αυτή η ισορροπία και αυξάνεται  η ενδοφθάλμια πίεση.

Τύποι γλαυκώματος

Δύο είναι οι κύριοι τύποι γλαυκώματος:

Γλαύκωμα ανοικτής γωνίας : Είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος, εγκαθίσταται προοδευτικά, οφείλεται στη μειωμένη αποχέτευση υγρού από το εσωτερικό του οφθαλμού προς τα έξω. Η προοδευτικά αυξανόμενη πίεση δεν προκαλεί πόνο ούτε έκδηλα προβλήματα όρασης, στα αρχικά τουλάχιστον στάδια.

Γλαύκωμα στενής / κλειστής γωνίας: Αυτός ο τύπος συμβαίνει όταν η ίριδα του ματιού κλείσει μερικώς ή ολικώς το σύστημα αποχέτευσης του ενδοφθάλμιου υγρού με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πίεση μέσα στο μάτι. Όταν αναπτύσσεται προοδευτικά (στενή γωνία) δημιουργεί βλάβες παρόμοιες με το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας. Εφόσον μεταπέσει σε οξεία μορφή(κλειστή γωνία) η πίεση αυξάνεται πάρα πολύ γρήγορα. Αυτό προκαλεί μια σειρά από εντονότατα συμπτώματα και χρήζει άμεσης αντιμετώπισης διότι μπορεί να έχει μόνιμες και πολύ δυσμενείς επιπτώσεις στην όραση.

Συμπτώματα  Γλαυκώματος

Γλαύκωμα ανοικτής γωνίας

Στα αρχικά τουλάχιστον στάδια της νόσου δεν υπάρχουν ενοχλήσεις ή συμπτώματα που να προειδοποιούν τον ασθενή. Όσο η νόσος όμως προχωράει δημιουργούνται σκοτώματα στο οπτικό πεδίο  τα οποία, δυστυχώς, γίνονται αντιληπτά από τον ασθενή όταν προκαλέσουν σημαντικές βλάβες. Αυτό το γεγονός δικαιολογεί τον χαρακτήρα της ύπουλης νόσου για το γλαύκωμα.

Γλαύκωμα στενής/κλειστής γωνίας

Πρώιμα συμπτώματα στο γλαύκωμα στενής γωνίας είναι θάμβος όρασης, χρωματιστοί δακτύλιοι γύρω από τα φώτα, ήπιος πονοκέφαλος και πόνος του πάσχοντος οφθαλμού. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται έγκαιρη εξέταση και παρακολούθηση από οφθαλμίατρο. Όταν το γλαύκωμα στενής γωνίας μεταπέσει σε κλειστής γωνίας τότε αναφερόμαστε σε ένα από τα πλέον οξέα και επείγοντα περιστατικά της οφθαλμολογίας. Εκδηλώνεται με:

• Απότομη μείωση της όρασης
• Ερυθρότητα οφθαλμού
• Εμφάνιση χρωματιστών δακτυλίων γύρω από τα φώτα
• Δυνατός πόνος στο προσβεβλημένο μάτι
• Δυνατός πονοκέφαλος
• Αίσθημα αδιαθεσίας με ναυτία και τάση για εμετό

Ιδιαίτεροι τύποι γλαυκώματος

Υπάρχουν άνθρωποι με φυσιολογικές πιέσεις οφθαλμών που αναπτύσσουν γλαυκωματικού τύπου βλάβες (γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης) και αντιστρόφως άνθρωποι με ανώτερες πιέσεις του φυσιολογικού δεν παρουσιάζουν τις ”αναμενόμενες”  βλάβες (οφθαλμική υπερτονία). Αυτοί οι τελευταίοι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης γλαυκώματος, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Όπως είναι αντιληπτό, η οφθαλμολογική παρακολούθηση των ανθρώπων που εμπίπτουν στις υποκατηγορίες αυτές κρίνεται απαραίτητη.

Διάγνωση γλαυκώματος

Ο μόνος τρόπος διάγνωσης του γλαυκώματος είναι με μια σειρά από ειδικές εξετάσεις, πέραν του τυπικού οφθαλμολογικού ελέγχου. Συμπεριλαμβάνονται οι:

• Μέτρηση ενδοφθάλμιας πίεσης
• Έλεγχος της γωνίας αποχέτευσης του ενδοφθάλμιου υγρού
• Έλεγχος του οπτικού νεύρου
• Μέτρηση του πάχους του κερατοειδούς
• Έλεγχος των οπτικών πεδίων
• OCT απεικόνιση του οπτικού νεύρου

Αντιμετώπιση – θεραπεία γλαυκώματος

Οι βλάβες που προκαλούνται από το γλαύκωμα είναι μόνιμες και δεν είναι δυνατό να διορθωθούν. Η φαρμακευτική αγωγή και η χειρουργική αντιμετώπιση βοηθούν στο να σταματήσει η περαιτέρω επιδείνωση των βλαβών που υπάρχουν.

Συνήθως αντιμετωπίζεται με ενστάλλαξη σταγόνων που είτε μειώνουν την παραγωγή του ενδοφθάλμιου υγρού είτε αυξάνουν την αποχετευτική ικανότητα του οφθαλμού. Οι ενστάλλαξη των σταγόνων δεν πρέπει ποτέ να παραμελείται. Επειδή μπορεί να έχουν παρενέργειες όταν χρησιμοποιούνται μαζί με άλλη φαρμακευτική αγωγή, απαιτείται σωστή ενημέρωση του ιατρού σας για τη φαρμακευτική αγωγή που ήδη λαμβάνεται.

Η εφαρμογή εξειδικευμένων συστημάτων laser είναι δυνατόν να βοηθήσει στην αύξηση της αποχέτευσης του ενδοφθάλμιου υγρού και συνεπώς στην ρύθμιση της πίεσης των οφθαλμών.

Η χειρουργική του γλαυκώματος (τραμπεκουλεκτομή)  ή η ένθεση μηχανισμών αποχέτευσης (αντιγλαυκωματικών βαλβίδων) μπορούν να ρυθμίσουν την ενδοφθάλμια πίεση εφόσον οι συντηρητικοί τρόποι αντιμετώπισης δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Σε εμμένουσες (μη ρυθμιζόμενες) περιπτώσεις συνδυασμός της χειρουργικής επέμβασης με ενστάλλαξη σταγόνων είναι δυνατόν να απαιτηθεί.